CULT+ART

Δέκα ασπρόμαυρες ταινίες που αποδεικνύουν πόσο καφρίλα είναι η έγχρωμη «Η δε Γυνή να Φοβήται τον Άνδρα»

Την ώρα που το πανελλήνιο πανηγυρίζει για τον επίπονο επιχρωματισμό της θρυλικής κωμωδίας του Γιώργου Τζαβέλλα που θα βγει σε λίγο στη σκοτεινή αίθουσα (φυσικά), κάτι σκοτεινό αμαυρώνει την επιβεβλημένη κινηματογραφική φιέστα: ο εισπρακτικός κυνισμός που καταστρέφει μια ταινία και δεν σέβεται το όραμα του καλλιτέχνη.

Ο έγχρωμος Αντωνάκης Κοκοβίκος επαναπροβάλλεται λοιπόν στο σινεμά μισό αιώνα μετά την πρεμιέρα του, κι αυτά μόνο κακά νέα μπορεί να είναι. Τραγικά, για να είμαστε ακριβείς.

Γιατί βλέπεις το έργο ενός καλλιτέχνη είναι μια αυθύπαρκτη οντότητα που στέκεται αγέρωχα στον χρόνο χωρίς να ρυτιδιάζει, ώστε να χρειάζεται lifting για να γίνει και πάλι ελκυστικό στο κοινό του σήμερα. Εδώ δεν μιλάμε μόνο για κανιβαλισμό του έργου, αλλά και για στυγνή εκμετάλλευση της λαϊκής απήχησης που είχε η ταινία από την πρώτη στιγμή που προβλήθηκε στις αίθουσες (1965), αλλά και μετά τις τόσες εμφανίσεις της στην ελληνική τηλεόραση.

Η ασπρόμαυρη αισθητική της ταινίας δεν ήταν εξάλλου αποτέλεσμα των χαλεπών τεχνολογικών καιρών μιας άλλης εποχής. Ο Τζαβέλλας θα μπορούσε να τη γυρίσει έγχρωμη αν ήθελε, μόνο που δεν ήθελε, κάνοντάς τη να λειτουργεί ως ηθογραφική παραβολή του μικροαστισμού που έξοχα περιγράφει. Φαντάσου αντίστοιχους βανδαλισμούς σε ζωγραφικούς πίνακες και έργα γλυπτικής: Αυτό το πάλλευκο μάρμαρο του «Δαυίδ» του Μιχαήλ Αγγέλου είναι εξοργιστικό, ας του πασαλείψουμε λοιπόν λίγη μπογιά να γίνει πιο φανταχτερό! Ναι, για τέτοια καφρίλα μιλάμε.

giinnantsrasloksf0

Το εμπορικό ξεγύμνωμα της υπόθεσης -μιας και όλα γίνονται για να γεμίσουν τα ταμεία-, η ασέβεια στο όραμα του καλλιτέχνη αλλά και την εν γένει αισθητική της ταινίας δεν μπορεί να είναι πιο εξόφθαλμα από τον «αθώο» επιχρωματισμό του νοσταλγικού ελληνικού φιλμ. Πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση της δημιουργίας του Τζαβέλλα, που δεν είναι μάλιστα εν ζωή για να συναινέσει στο πείραμα.

Δεν πειράζουμε μια ταινία, ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης, όπως δεν πειράζουμε έναν πίνακα, μια παρτιτούρα ή την κινησιολογία μιας χορογραφίας. Γιατί εδώ δεν μιλάμε για εκ νέου ανάγνωση του έργου ενός δημιουργού από μεταγενέστερο καλλιτέχνη, αλλά για στυγνή εμπορική εκμετάλλευση που πατάει στη νοσταλγία όσων μεγάλωσαν με τον λατρεμένο ελληνικό κινηματογράφο και θα προστρέξουν δυστυχώς να απολαύσουν την «επικαιροποιημένη» κυρία Κοκοβίκου.

Κι αν δεν έχεις πιστέψει ακόμα ότι δεν είναι καλή ιδέα η χρωματική μεταμόρφωση του Κοκοβίκου, φαντάσου τώρα έγχρωμες κάποιες εμβληματικές ταινίες…

Νοσφεράτου (1922)

Το εξαίσιο δείγμα του γερμανικού εξπρεσιονισμού μας σύστησε τον τρομακτικότατο Κόμη Ορλόκ, τον ίδιο τον Δράκουλα δηλαδή αν η χήρα του Μπραμ Στόκερ έδινε τα δικαιώματα στον Μουρνάου. Δεν τα έδωσε, κι έτσι γεννήθηκε ο απόκοσμος «Νοσφεράτου, μια Συμφωνία Τρόμου». Τον φαντάζεσαι με χρώμα; Αυτό το πρώιμο βουβό φιλμ που τόσο έπαιξε με το σκοτάδι, πνίγοντας τα πάντα στην καταχνιά της πραγματικής και μεταφυσικής νύχτας; Ή μπορείς να διανοηθείς έγχρωμα τα εμβληματικά «Metropolis», «Αυγή», «Μ, Ο Δράκος του Ντίσελντορφ», «Το Εργαστήρι του Δρος Καλιγκάρι» και τα λοιπά κομψοτεχνήματα του γερμανικού εξπρεσιονισμού;

Ψυχώ (1960)

giinnantsrasloksf2

Πώς θα έμοιαζε η τρομακτικότερη σκηνή όλων των κινηματογραφικών εποχών, που ο θρύλος θέλει να αποτρέπει τους ανθρώπους μιας άλλης εποχής να μπαίνουν στην μπανιέρα τους, αν της κοτσάραμε λίγο χρώμα, μιας και το ασπρόμαυρο είναι μουντό βρε αδερφέ και παλιό όσο να πεις; Ο ίδιος ο Χίτσκοκ είχε πει ότι επέλεξε την ασπρόμαυρη αισθητική γιατί δεν ήθελε ο τρόμος να πηγάζει από το κόκκινο αίμα στην περιβόητη σκηνή του μπάνιου, παρά μόνο από τη δράση. Θα του το χαλάσουμε του μετρ του σασπένς το όραμα;

Έβδομη Σφραγίδα (1957)

giinnantsrasloksf3

Στη σκηνή που σφράγισε την έβδομη τέχνη, εκεί που ο Χάρος παίζει σκάκι με τον θνητό, ο Μπέργκμαν φωτίζει τα μεγαλύτερα υπαρξιακά ερωτήματα με την εκθαμβωτική ασπρόμαυρη αισθητική του κορυφαίου ίσως διευθυντή φωτογραφίας που πέρασε ποτέ από την έβδομη τέχνη, του Σβεν Νίκβιστ. Το ποιητικό αριστούργημα τι χρώμα θα έπαιρνε άραγε για τον εμπορικό κανιβαλισμό του;

Τα Φώτα της Πόλης (1931)

giinnantsrasloksf4

O Σαρλό θα έδειχνε έκτακτος με φανταχτερά ρουχαλάκια. Ή μήπως όχι; Σκέψου λέει τους «Μοντέρνους Καιρούς» επιχρωματισμένους και ψηφιακά επεξεργασμένους να βγάζουν μάτι με τα ολοζώντανα νέα χρώματά τους…

Καζαμπλάνκα (1942)

giinnantsrasloksf5

Και με την απόλυτη ρομαντική σκηνή στην ιστορία του σινεμά τι θα γινόταν αν εμβαπτιζόταν σε δοχείο με ψηφιακή μπογιά; Ποιος θα τολμούσε να την πασαλείψει με χρώμα; Α ρε ταλαίπωρε Μπόγκι τι σου ‘μελλε να πάθεις…

Πολίτης Κέιν (1941)

giinnantsrasloksf6

O πιτσιρικάς Όρσον Γουέλς παραδίδει στην ανθρωπότητα ένα ολόλαμπρο διαμάντι της έβδομης τέχνης, φτάνοντας την αφηγηματική γλώσσα στα ακρότατα όριά της. Και ναι, όλα αυτά χωρίς ίχνος χρώματος…

Το Γεράκι της Μάλτας (1941)

Το αρχέτυπο του φιλμ νουάρ, το μοναδικό δημιούργημα του Τζον Χιούστον, στέκει εκεί στις κορυφές σασπένς και μυστηρίου χωρίς να έχει παλιώσει ούτε μέρα. Μιλώντας για διαχρονικά φρέσκια αφήγηση δηλαδή χωρίς ίχνος σύγχρονου φτιασιδώματος.

7 Σαμουράι (1954)

giinnantsrasloksf8

Το ανεπανάληπτο έπος του Κουροσάβα που τόσο κοπιαρίστηκε από τη Δύση και τα γουέστερν της (Και οι Επτά Ήταν Υπέροχοι) στέκει φάρος ουμανισμού και κώδικα τιμής παρά τον μισό και πλέον αιώνα που μας χωρίζει από την εξωτική Ιαπωνία του μεγάλου μαέστρου. Οι ιάπωνες σκηνοθέτες της γενιάς (Όζου, Μιζογκούτσι κ.λπ.) δίδαξαν σινεμά χωρίς πινελιά χρώματος. Φαντάσου λέει το «Ουγκέτσου Μονογκατάρι» έγχρωμο;

Οργισμένο είδωλο (1980)

giinnantsrasloksf9

Σύμφωνοι, το ασπρόμαυρο σινεμά ήταν κάποτε επιβεβλημένο, αργότερα μετατράπηκε όμως σε φόρμα αφήγησης και αισθητικής, καθώς η έλλειψη χρώματος μιλά κάποιες φορές πιο δυνατά απ’ όλα τα μήκη κύματος του οπτικού φάσματος. Τρανό παράδειγμα εδώ το σκοτεινό, παθιασμένο και μια κατηγορία από μόνο του φιλμ του Σκορσέζε, η ασπρόμαυρη φωτογραφία του οποίου, πέρα από εντυπωσιακότατη, μετατρέπεται σε δραματουργικό όχημα…

SOS: Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα (1964)

giinnantsrasloksf10

Το πυρηνικό ολοκαύτωμα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, η ξεκαρδιστική αυτή σάτιρα διαπλοκής πολιτικής και στρατού, το έχει χεσμένο το χρώμα, για να το πούμε κομψά…

Δες κι αυτά:

Ο Obi-Wan τον δίνει στην Padme, ο Obi-Wan τον δίνει στην Padme, λένε τα αρρωστάκια του «Star Wars»

Liberteam

Απομυθοποιώντας τον James Bond

Mod

Αν οι Avengers ήταν Έλληνες…

Liberteam

Οι Μποντ ψηφίζουν τον καλύτερο Μποντ και μαζί τους κι εσύ

Liberteam

Όλα τα μπουνίδια που έριξε ποτέ ο Jason Statham!

Liberteam

Μπουνίδι, ιπτάμενες κλοτσιές και ένα σκισμένο τζιν: Χρονιά πολλά Ζαν-Κλοντ Βαν Νταμ

Liberteam

Είσαι σινεφίλ; Απόδειξέ το με το απόλυτο κινηματογραφικό κουίζ ever

Liberteam

Η ελαφριά ψυχαγωγία δίνει μαθήματα ζωής

Liberteam

Αυτό το Πάσχα δες τη θρησκευτική ταινία που θα σβήσει από τη μνήμη σου τον Ιησού από τη Ναζαρέτ (και όλο το σινεμά λίγο πολύ!)

Αν τα κινηματογραφικά πόστερ έλεγαν την αλήθεια

Liberteam

Δεν φαντάζεσαι ποιον θέλει το ίντερνετ για νέο James Bond

Liberteam

Μια αιρετική ματιά στο Revenant

Mod

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More